Zakończenie drugiej wojny światowej oznaczało dla Polski zmianę granic. Decyzją wielkich mocarstw kraj otrzymał Ziemie Odzyskane, do których należały tereny poniemieckie na wschód od Odry i Nysy Łużyckiej. Włączony obszar posiadał kilka ośrodków przemysłowych i rozbudowaną infrastrukturę miejską oraz powierzchnie rolne ubogie pod względem jakościowym. Przed władzami państwa stanęło trudne zadanie do wykonania, które wymagało odbudowania każdej dziedziny życia społeczno-gospodarczego i edukacyjno-kulturalnego. Ponadto na Dolnym Śląsku należało rozwiązać problemy społeczne, związane z wysiedleniem ludności niemieckiej, napływem repatriantów czy przesiedleniem ludności z centralnej i północnej części Polski. Przeprowadzone zostały działania w obszarze ekonomii i szeroko ujętej edukacji. Uruchamianie zakładów pracy umożliwiło podjęcie zatrudnienia, rozwiązania sytuacji mieszkaniowej oraz rozpoczęcia lub kontynuowania nauki. Na terenie województwa wrocławskiego przy fabrykach pracę rozpoczęły placówki oświatowe, w tym świetlice, czytelnie, a także liczne koła zainteresowań. W pierwszych latach po wojnie placówka oświatowa zaczęła odgrywać ważną rolę w życiu społeczeństwa. Celem artykułu jest przedstawienie wybranych szkół przyzakładowych, które powstały i funkcjonowały na terenie województwa wrocławskiego w latach 1946–1955. Dobór opisywanych szkół został podyktowany potrzebą zaznaczenia zasięgu terytorialnego w zakresie podjętych działań wśród pracujących. Większość wiadomości została uzyskana podczas kwerendy materiałów archiwalnych w Archiwum Państwowym we Wrocławiu, w Kamieńcu Podolskim i w Jeleniej Górze.
Spis treści
Artykuły
11 Agnieszka Bartnik (Uniwersytet Śląski w Katowicach), Ptisáne (πτισάνη) w rzymskich kuracjach weterynaryjnych
37 Mateusz Jezuit (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie), Kontekst wojen XIII-wiecznej Kastylii w przekazie pierwszej części Poema de Fernán González
65 Daniel Pfitzer (Eberhard Karls Universität Tübingen), Johannes Brenz und die Reformation in Schwäbisch Hall
107 Szymon Kazusek (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Rzeka, ludzie i towary. Z dziejów Wisły i spławu wiślanego w rejonie Krakowa w latach 1674–1700
139 Konrad Kołodziejczyk (Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk), Małżeństwa w parafii Nowy Korczyn w drugiej połowie XVIII wieku
169 Eugeniusz Niebelski (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie), „Miechanik” Bratinskij – zesłaniec 1863 roku i budowniczy młynów wodnych na Syberii
187 Artur Górak (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie), Roty aresztanckie w Imperium Rosyjskim (1827–1870)
213 Krzysztof Pierściński (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Interakcje polskich jeńców wojennych z Japończykami w czasie wojny rosyjsko-japońskiej
235 Witold Jarno (Uniwersytet Łódzki), Władysław Frankowski (1859–1922) – zarys biografii generała armii rosyjskiej i Wojska Polskiego
255 Aleksander Sielicki (Kubański Uniwersytet Państwowy w Krasnodarze), Kościół rzymskokatolicki w Krasnodarze w pierwszej połowie XX wieku*
279 Henryka Ilgiewicz (Instytut Badań Kultury Litwy, Wilno, Litwa), Wkład Stanisława Franciszka Zajączkowskiego w badania dziejów Litwy i Prus w XIII–XV wieku
301 Ryszard Ślęczka (UKEN w Krakowie), Magdalena Malik (PWT we Wrocławiu), Szkolnictwo zawodowe przy największych zakładach przemysłowych województwa wrocławskiego w latach 1946–1955
323 Małgorzata Przeniosło, Marek Przeniosło (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Spółdzielnia Pracy Wyrobów Zabawkarskich „Miś” w Łomży 1958– 1992
Artykuły recenzyjne i recenzje
363 Przemysław P. Szpaczyński (badacz niezależny, Zielona Góra), Chronologia sejmów polsko-litewskich za panowania Zygmunta III (1587–1632)
395 Krzysztof Fokt, Organizacja grodowa w drugiej monarchii piastowskiej. Studium krytyczne, Kraków: Societas Vistulana, 2022, ss. 124 – Piotr Kardyś (Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Skarżysku-Kamiennej)
399 Abraham Ibn Ezra Latinus on Nativities. A Parallel Latin-English Critical Edition of Liber Nativitatum and Liber Abraham Iudei de Nativitatibus, edited, translated and annotated by Shlomo Sela, Leiden: Brill, 2019 (Abraham Ibn Ezra’s Astrological Writings, vol. 6), ss. xiv + 564 – Sylwia Konarska-Zimnicka (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach)
In memoriam
407 Barbara Szabat (1934–2025) – Mariusz Nowak (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach)
411 Doktor habilitowana profesor Uniwersytetu Jana Kochanowskiego Barbara Szabat w mojej pamięci – Regina Renz (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, profesor emeritus)
413 Zasady przyjmowania tekstów do druku i procedury recenzowania obowiązujące w „Almanachu Historycznym”
Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach
22 gru 2025
https://bibliotekacyfrowa.ujk.edu.pl/publication/14261
| Nazwa wydania | Data |
|---|