Object

Abstract:

Książka zatytułowana Język mniej giętki. Wprowadzenie do pragmalingwistycznej analizy sprawności językowej i komunikacyjnej osób starszych bez następstw incydentów neurologicznych poświęcona jest mowie, językowi i komunikowaniu się osób po 60. roku życia z perspektywy ich potencjału umysłowego. Analiza prezentuje wieloaspektowy charakter badawczy ze względu na łączenie elementów z obszarów językoznawstwa, logopedii i psychologii poznawczej. Takie powiązanie jest niezbędne, ponieważ pomaga zrozumieć funkcjonowanie mentalności wybranej grupy badawczej. Niniejsza książka prezentuje wieloskładnikową metodologię badań i analiz. Procedura metodologiczna związana jest z oceną działań wykonawczych na poziomie poszczególnych elementów systemu językowego, co pozwala ocenić, jak wiek (lub płeć) wpływa na możliwości przetwarzania języka. W ocenie potencjału osób starszych brane są pod uwagę naturalne zmiany związane z wiekiem. Czynniki biologiczne nieuchronnie wpływają na stan neuropsychiczny u osób starszych. W obrębie zmian komunikacyjnych oddziaływanie wieku jako jednego z czynników biolektu nie zawsze współgra ze sferą biologiczną, a więc wiekiem biologicznym, który ma charakter czynnościowy, wynikający z procesu starzenia się człowieka. Książka przedstawia typowe cechy pola biolektalnego osób starszych, tj. specyficzne uwarunkowania biologiczne i poznawcze, które stanowią profil językowy seniorów, współistniejąc z czynnikami biopsychicznymi, pozwalającymi na specyficzne obrazowanie ich swoistej rzeczywistości.

Table of contents:

Wstęp . . . . . . . . .7
Część I Teoretyczno-metodologiczna
Rozdział 1 Obraz fizjologicznies tarzejącego się mózgu na tle zmian spowodowanych wiekiem
1.1. Uwarunkowania o charakterze neurobiologicznym . . . . . .15
1.1.1. Zarys inwolucyjnych zmian w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym . . . . . . .. .16
1.1.2. Mowa . . . . . . . . . . 21
1.1.3. Język . . . . . . . . ..25
1.1.4. Komunikacja . . .. .29
1.2. Neuropsychologiczny obraz zmian mózgowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31
1.3. Istota kompetencji językowej i komunikacyjnej w starszym wieku . . . . . .37
Rozdział 2 Postępowaniemetodologiczne 2.1. Problematyka i cele badań . . . . .. . . . . . . . . . .41
2.2. Charakterystyka badanej grupy i sposobów prowadzenia badań . . . . . . . .44
2.3. Charakterystyka narzędzi badawczych i procedury pozyskiwania materiału badawczego . . . . . . . . . .46
Część II Analityczno-badawcza. Wynikibadań empirycznych
Rozdział 3 Językowesprawnościrealizacyneuwarunkowanebiologicznympotencjałemmózgu
3.1. Sondaż diagnostyczny dotyczący fizyczno-umysłowej kondycji seniora .53
3.1.1. Wyniki sondażu diagnostycznego . . . .56
3.1.2. Podsumowanie wyników sondażu diagnostycznego – wnioski szczegółowe . . . . . .63
3.2. Językowe sprawności realizacyjne . . . 65
3.2.1. Dystrybucja nazw apelatywnych . . . . ..67
3.2.1.1. Podsumowanie wyników badań – wnioski szczegółowe . . . . ..87
3.2.2. Dystrybucja nazw proprialnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .96
3.2.2.1. Podsumowanie wyników badań – wnioski szczegółowe . . . . 105
3.2.3. Sprawność w kategorii gramatycznej czasownika . . . . . . . . . . . . .110
3.2.3.1. Podsumowanie wyników badań – wnioski szczegółowe . . . . 115
Rozdział 4 Cechy kształtujące sposób mówienia
4.1. Komunikacja pisemna . . . .117
4.1.1. Komponent syntaktyczno-semantyczny na przykładzie wybranych wypowiedzi pisemnych . . . . .117
4.1.2. Ocena wypowiedzi pisemnych . . . 121
4.2. Mowa i komunikacja ustna . . . . . . 122
4.2.1. Prozodyczne aspekty mowy . . . . . . 123
4.2.2. Podsumowanie wyników badań – wnioski szczegółowe . . . . . . . . .137
Konkluzje . . . . . . . . . . 139
Aneks . . . . . . . ..147
Załączniki . . . . . . . . .147
Bibliografia . . . . . . . . . 217
Spis rycin, tabel, wykresów . . . . . . . ..223
Streszczenie . . . . . . . . . . . . . 227
Summary . . . . . .229

Place of publishing:

Kielce

Physical description:

230 s.

ISBN:

978-83-67580-08-3

Publisher:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach

Date issued:

2022

Identifier:

oai:bibliotekacyfrowa.ujk.edu.pl:10098 ; doi:10.25951/6773

Language:

polski

Type:

tekst

Access rights:

tylko w Oddziale Informacji Naukowej

Format:

application/pdf