Object

Contributor:

Nalepa, Edward Jan. Wstęp i opracowanie

Abstract:

Wychodźstwo do Izraela byłych żołnierzy ludowego Wojska Polskiego w latach 1956-1971 wpisuje się znakomicie w szeroko rozumiany - trwający niemal trzy dziesięciolecia-proces emigracji ludności żydowskiej z naszego kraju w powojennym okresie. Względnie spójny, możliwie całościowy obraz tego exodusu narodowościowego w latach jego największego nasilenia przedstawia właśnie niniej-sza monografia źródłowa. Prezentuje bowiem dedykowane tematycznie pionierskie merytorycznie i poznawczo dokumenty i materiały - dominującej - proweniencji wojskowej /ministra ON, Depar-tamentu Kadr MON, Sztabu Generalnego WP, Naczelnej Prokuratury Wojskowej, Szefostwa Woj-skowej Służby Wewnętrznej/, ale też Ministerstwa Spraw Wewnętrznych /Biuro Paszportów i Dowodów Osobistych/. Wszystkie enumerowane teksty /1-11/ ułożone zostały w określonym po-rządku chronologicznym, wynikającym z daty ich wytworzenia /opracowania/. Swoim zasięgiem czasowym obejmują zatem lata 1956-1990,choć treściowo odnoszą się do tytułowej cezury. Dwa z nich –najobszerniejsze objętościowo-mają szczególny ciężar gatunkowy. Pierwszy to rozkazy per-sonalne z lat 1970-1982 degradujące do szeregowca 1355 byłych oficerów i chorążych LWP, którzy wyjechali na stałe do Izraela. Drugi to pochodzące z 1990 roku wspólne opracowanie Wojskowego Instytutu Historycznego i Departamentu Kadr MON, zawierające noty o służbie w LWP ponad 1350 wojskowych emigrantów żydowskich. Wartością dodaną niniejszej publikacji jest zamieszczenie kilku dokumentów/całościowo lub we fragmentach/w postaci fotokopii archiwalnych pierwowzo-rów. Unaoczniają one czytelnikowi ich rzeczywisty wygląd co do treści, formy i służbowego obiegu. Odnosi się to expressis verbis do każdego z tzw. rozkazów degradacyjnych, na których widnieją w pełnej okazałości odręczne podpisy faktycznych sprawców tego haniebnego kilkunastoletniego przedsięwzięcia ówczesnego kierownictwa MON. Materiał źródłowy poprzedza zwarta, komple-mentarna treściowo i barwna językowo narracja autorska, będąca swoistą mapą drogową do po-głębionej lektury ze wszech miar ciekawych i intrygujących tekstów.

Table of contents:

SPIS TREŚCI
WYKAZ WAŻNIEJSZYCH SKRÓTÓW 7
WSTĘP 13
DOKUMENT NR 1 Notatka dla Ministra Obrony Narodowej szefa Departamentu Kadr MON gen. bryg. Jana Śliwińskiego (z 18.10.1956 r.) 29
DOKUMENT NR 2 Zarządzenie Ministrów Obrony Narodowej i Spraw Wewnętrznych z dnia 18 lutego 1957 r. w sprawie udzielania zezwoleń na wyjazd i pobyt za granicą żołnierzy w czynnej służbie wojskowej 33
DOKUMENT NR 3 Opracowanie „Ochrona tajemnicy wojskowej w świetle problemu emigracji i dezercji żołnierzy WP” (podpisane przez szefa Wojskowej Służby Wewnętrznej gen. bryg. Aleksandra Kokoszyna z odręczną datą 19.09.1958 r.) 39
DOKUMENT NR 4 Zarządzenie Ministrów Obrony Narodowej i Spraw Wewnętrznych z dnia 4 lutego 1959 r. zmieniające zarządzenie z dnia 18 lutego 1957 r. w sprawie udzielania zezwoleń na wyjazd i pobyt za granicą żołnierzy w czynnej służbie wojskowej 69
DOKUMENT NR 5 Rozkaz Ministra Obrony Narodowej Nr 04/MON z dnia 4 lutego 1959 r. w sprawie postępowania przy wydawaniu zezwoleń na wyjazd i pobyt za granicą żołnierzy w czynnej służbie wojskowej oraz składania sprawozdań 71
DOKUMENT NR 6 Pismo zastępcy szefa Departamentu Kadr MON płka Władysława Stąpora do szefa Gabinetu Ministra Obrony Narodowej (z 31.07.1959 r.) – w załączeniu: Meldunek dla Ministra Obrony Narodowej dot. wyjazdu oficerów rezerwy za granicę na pobyt stały 73
DOKUMENT NR 7 Notatka Naczelnego Prokuratora Wojskowego płka Mariana Ryby (z 24.09.1959 r.) 79 DOKUMENT NR 8 Pismo szefa Zarządu X Sztabu Generalnego WP płka Henryka Kossakowskiego do szefa Gabinetu Ministra Obrony Narodowej płka Antoniego Jasińskiego (z 3.03.1960 r.) – z trzema załącznikami 89
Załącznik 1. Sprawozdanie w sprawie wyjazdu za granicę na pobyt stały szeregowców i podoficerów rezerwy w 1959 r. 90
Załącznik 2. Ogólne zestawienie liczbowe szeregowców i podoficerów oraz podchorążych rezerwy, którzy wyjechali za granicę na pobyt stały w roku 1959 – według WKW z uwzględnieniem państw, do których osoby te wyemigrowały 93
Załącznik 3. Ogólne zestawienie liczbowe szeregowców i podoficerów oraz podchorążych rezerwy, którzy wyjechali za granicę na pobyt stały w roku 1959 – z uwzględnieniem rodzajów wojsk i okresów przebywania w rezerwie 95
DOKUMENT NR 9
Pismo Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych gen. bryg. Ryszarda Matejewskiego do Wiceministra Obrony Narodowej gen. broni Józefa Urbanowicza (z 16.10.1969 r.) – z dwoma załącznikami 97 Załącznik 1. Informacja o przebiegu emigracji do Izraela w latach 1968–1969 98 Załącznik 2. Wykaz osób, którym odmówiono zgody na wyjazd na pobyt stały do Izraela w okresie od 1 stycznia 1968 r. do 10 października 1969 r. 109
DOKUMENT NR 10 Rozkazy personalne MON z lat 1970–1982 o pozbawieniu stopni wojskowych byłych oficerów i chorążych narodowości żydowskiej, którzy wyjechali na pobyt stały do Izraela 131
Rozkaz personalny nr 092 z 28 lutego 1970 r. 131 Rozkaz personalny nr 0373 z 17 września 1970 r. 155
Rozkaz personalny nr 045 z 26 marca 1971 r. 157 Rozkaz personalny nr 087 z 26 kwietnia 1972 r. 165
Rozkaz personalny nr 0139 z 3 sierpnia 1974 r. 169 Rozkaz personalny nr 034 z 7 marca 1980 r. 173
Rozkaz personalny nr Pf13 z 27 stycznia 1982 r. 177
DOKUMENT NR 11
Wykaz żołnierzy ludowego Wojska Polskiego pochodzenia żydowskiego, którzy wyjechali z kraju 179
INDEKS NAZWISK 275

Place of publishing:

Piotrków Trybunalski

Physical description:

278 s.

ISBN:

978-83-7133-995-0

Publisher:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego. Filia w Piotrkowie Trybunalskim

Date issued:

2022

Identifier:

oai:bibliotekacyfrowa.ujk.edu.pl:12151 ; doi:10.25951/4861

Language:

polski

Format:

application/pdf