Object

Alternative title:

Prevention programs implemented by the Świętokrzyskie Cancer Center in Kielce and the attitudes towards health of their participants

Abstract:

Wstęp. Działania profilaktyczne są istotnym narzędziem poprawy sytuacji zdrowotnej i ograniczenia negatywnych skutków chorób cywilizacyjnych. Czynnikiem mającym ogromny wpływ na zdrowie są prezentowane postawy wobec zdrowia jednostki. Cel. Analiza programów profilaktycznych realizowanych przez Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach pod kątem pozytywnych zmian w postawach wobec zdrowia, obejmujących styl życia i prezentowane zachowania zdrowotne ich uczestników. Materiał i metodyka. Grupę badaną stanowiło 606 osób powyżej 18. roku życia. Byli to uczestnicy programów profilaktycznych realizowanych w Świętokrzyskim Centrum Onkologii w Kielcach. W badaniach została wykorzystana metoda sondażu diagnostycznego, w ramach którego została zastosowana technika ankietowania oraz badania dokumentów dotyczących programów profilaktycznych. W pracy zastosowane zostały cztery narzędzia badawcze, w tym trzy standaryzowane narzędzia: Inwentarz Zachowań Zdrowotnych (IZZ), Skala Uogólnionej Własnej Skuteczności (GSES), Wielowymiarowa Skala Umiejscowienia Kontroli Zdrowia, wersja B (MHLC-B) oraz kwestionariusz ankiety własnego opracowania. Wyniki. W badanej grupie ogólny wskaźnik nasilenia zachowań zdrowotnych był na przeciętnym poziomie (6,07 stena ± 1,87). Wśród badanych najwyższy poziom osiągnęło wewnętrzne umiejscowienie kontroli (M=25,54; SD±4,65). W całej grupie wysokie poczucie własnej skuteczności wskazało 51,98% uczestników programów profilaktycznych, 31,02% przeciętne, natomiast 17,00% niskie. Wnioski. 1. Udział w programach profilaktycznych zdecydowanie pozytywnie wpływa na zmiany postaw wobec zdrowia. Dotyczy to zwłaszcza wymiaru umiejscowienia kontroli zdrowia i zachowań zdrowotnych u uczestników programów profilaktycznych. 2. Ogólny wskaźnik nasilenia zachowań zdrowotnych u uczestników programów profilaktycznych jest na przeciętnym poziomie. W poszczególnych zakresach, największe nasilenie odnotowano w kategorii zachowań profilaktycznych, pozytywnego nastawienia psychicznego, prawidłowych nawyków żywieniowych i praktyk zdrowotnych. 3. Uczestnicy programów profilaktycznych większą rolę w oddziaływaniu na własne zdrowie przypisują sobie samym, natomiast mniejszą oddziaływaniom innych osób i przypadku. Umiejscowienie kontroli zdrowia wpływa na zachowania zdrowotne badanych, którzy najczęściej przejawiają wysokie poczucie własnej skuteczności.
4. Zaobserwowano różnice w poziomie ogólnego wskaźnika nasilenia zachowań zdrowotnych, ocenie umiejscowienia kontroli zdrowia i poczuciu ogólnego przekonania jednostki o skuteczności pomiędzy uczestnikami poszczególnych programów profilaktycznych. 5. Wykazano związek między zmiennymi społeczno-demograficznymi a postawami wobec zdrowia badanych. Zmiennymi różnicującymi są wiek, wykształcenie, warunki materialne, stan zdrowia i styl życia. 6. Udział w programach profilaktycznych przyczynił się do zmiany postaw wobec zdrowia badanych. Zmiana postaw na sprzyjające zdrowiu jest istotnie statystycznie zależna od rodzaju programu i płci badanych. Ponadto chęć zmiany postaw częściej deklarują osoby, które pozytywnie oceniły ogólną jakość świadczonych usług.
Introduction. Preventive actions are an important tool for improving the health situation and reducing the negative effects of lifestyle diseases. The factors that have a huge impact on health are the attitudes towards the health of an individual. Objective. Analysis of preventive programs implemented by the Świętokrzyskie Oncology Center in Kielce in terms of positive changes in attitudes towards health, including lifestyle and health behaviors of their participants. Material and methodology. The study group consisted of 606 people over 18 years of age. They were participants of preventive programs implemented at the Świętokrzyskie Oncology Center in Kielce. The study used the method of diagnostic survey, within which the technique of surveying and examining documents concerning prevention programs was used. Four research tools were used in the study, including three standardized tools: Health Behavior Inventory (IZZ), Generalized Self-Efficacy Scale (GSES), Multidimensional Health Locus of Control Scale, version B (MHLC-B) and a self-developed questionnaire. Results. In the study group, the general indicator of the severity of health behaviors was at an average level (6.07 sten ±1.87). Among the respondents, the highest level was achieved by the internal locus of control (M=25.54; SD±4.65). In the entire group, high self-efficacy was indicated by 51.98% of participants in prevention programs, average by 31.02%, and low by 17.00%. Conclusions. 1. Participation in prevention programs has a positive impact on changes in attitudes towards health. This applies in particular to the dimension of locus of health control and health behaviors of participants in prevention programmes. 2. The general indicator of the intensity of health behaviors among participants of prevention programs is at an average level. In particular areas, the greatest intensity was recorded in the category of preventive behaviors, positive mental attitude, proper eating habits and health practices. 3. Participants of prevention programs attribute a greater role in influencing their own health to themselves, and a smaller role to the influence of other people and chance. The health locus of control influences the health behaviors of the respondents, who most often show a high sense of self-efficacy. 4. Differences were observed in the level of the general indicator of the intensity of health behaviors, the assessment of the locus of health control and the general sense of the individual's belief in effectiveness between the participants of particular prevention programmes.
5. The relationship between socio-demographic variables and attitudes towards the health of the respondents was demonstrated. Differentiating variables are age, education, material conditions, health and lifestyle. 6. Participation in prevention programs contributed to the change of attitudes towards the health of the respondents. The change of attitudes to health-promoting ones is statistically significantly dependent on the type of program and the gender of the respondents. In addition, the willingness to change attitudes is more often declared by people who positively assessed the overall quality of services provided.

Additional notes:

Zawiera bibliografię ; Zawiera ilustracje ; Streszcz. ang.

Identifier:

oai:bibliotekacyfrowa.ujk.edu.pl:9221

Computer catalogue:

click here to follow the link

Language:

pol

Degree name:

doktor

Date obtained:

19.06.2023

Degree grantor:

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Supervisor:

Nowak-Starz, Grażyna ; Król, Halina. Promotor pomocniczy

Field:

Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu

Scientific disciplines:

Nauki o zdrowiu

Faculty:

Collegium Medicum

Type:

rozprawa doktorska

Access rights:

tylko w Oddziale Informacji Naukowej

Publication status:

niepublikowana