Object

Abstract:

Powstanie i rozwój szkolnictwa specjalnego w Polsce przypadają na okres XIX i początki XX wieku. Rozwój pedagogiki specjalnej jako dyscypliny naukowej przypada natomiast na okres dwudziestolecia międzywojennego i ściśle wiąże się z działaniami podejmowanymi na tym polu przez Marię Grzegorzewską i jej współpracowników. Prezentowany tom, zawierający wybrane materiały źródłowe, stanowi uzupełnienie istniejących opracowań dotyczących historii szkolnictwa i pedagogiki specjalnej w Polsce. Zamieszczone w nim teksty są przypomnieniem dawnych koncepcji w zakresie teorii kształcenia specjalnego oraz zobrazowaniem działań podejmowanych przez ówczesne środowiska pedagogów na rzecz rozwoju szkolnictwa i pedagogiki specjalnej. Są one uzupełnieniem i pogłębieniem wiedzy o sytuacji, potrzebach, problemach i osiągnięciach w tej dziedzinie, dzięki czemu możliwe jest szersze spojrzenie na dzieje i rozwój tego sektora szkolnictwa. Zebrane tu trzydzieści cztery teksty źródłowe ułożono w sposób chronologiczno – problemowy i podzielono na dwie części. Pierwsza część publikacji zawiera materiały opisujące szkolnictwo specjalne na ziemiach polskich w XIX wieku, zaś druga pokazuje osiągnięcia szkolnictwa specjalnego i pedagogiki specjalnej jako nauki w dwudziestoleciu międzywojennym. Dokonując wyboru tekstów źródłowych kierowano się chęcią ukazania osiągnięć teoretycznych i praktycznych różnych ośrodków kształcenia specjalnego w Polsce. Wybrane teksty źródłowe skierowane są do studentów, głównie kierunków pedagogicznych i wszystkich zainteresowanych dziejami szkolnictwa specjalnego w Polsce.

Table of contents:

Spis treści
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Część I Szkolnictwo specjalne na ziemiach polskich w XIX wieku – teoria i praktyka Dr Jan Siestrzyński, b. nauczyciel warszawskiego Instytutu głuchoniemych, założyciel pierwszej litografii w Polsce, przez Ludwika Jenike . . . . . . . . . . 13
Tomasz Chocholouszek, Głowne zasady kształcenia głuchoniemych w domu i szkole . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Jan Ligęza, Ciemni i ich właściwości umysłowe (Spostrzeżenia poczynione w galicyjskim Zakładzie dla ciemnych) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
Przewodnik dla rodzicow i nauczycieli do uczenia głuchoniemych wymawiania, czytania, pisania, poznawania mowy z ust oraz do poprawiania biednego wymawiania ułożony przez Radę Pedagogiczną Warszawskiego Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych . . . . . . . . . . . . 71
Wilhelm Wagner, Głuchoniemy wobec najnowszych badań nauki . . . . . . . . . . 79
Program Wykładu nauk, sztuk i rzemiosł w roku szkolnym 1869/70 . . . . . . . . 89
W. Matuszewski, Historia Poznańskiego Instytutu Głuchoniemych. Przyczynek do rozwoju nauki głuchoniemych w Wielkiem Księstwie Poznańskiem przez Matuszewskiego, Dyrektora Instytutu Głuchoniemych w Poznaniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
Jan Papłoński, Sprawozdanie o zakładach dla głuchoniemych i ociemniałych w niektorych państwach Europy Zachodniej, złożone Jw. Ministrowi Oświecenia Publicznego, Hrabiemu Tołstoj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
Statut Emerytalny dla nauczycieli i nauczycielek przy Zakładzie Głuchoniemych we Lwowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
Statut pierwszego galicyjskiego Stowarzyszenia Głuchoniemych „Nadzieja” we Lwowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
Schronisko dla Głuchoniemych w Poznaniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
Statut Bursy dla Głuchoniemych Terminatorow im. ks. J. Falkowskiego we Lwowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
Sprawozdanie z czynności Bursy dla Głuchoniemych Terminatorow im. ks. Jakuba Falkowskiego za rok 1913 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167

Część II
Szkolnictwo i pedagogika specjalna w Polsce w latach 1918–1939. Teoria, praktyka, instytucje Jan Hellmann, Liczba głuchoniemych, niewidomych i kalek według spisu ludności z dn. 30 IX 1921 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
Władysław Jarecki, Braki szkolnictwa specjalnego w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . 179
Jan Hellmann, Stan i potrzeby szkolnictwa specjalnego w Polsce . . . . . . . . . . . 187
Spis szkoł i zakładow dla dzieci anormalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193
Sergiusz Hessen, Pedagogika specjalna i pedagogika ogolna . . . . . . . . . . . . . . . 199
Jan Ligęza, O początkowem wychowaniu ciemnych dzieci . . . . . . . . . . . . . . . . 213
Michał Wawrzynowski, Program i metody nauczania w szkole dla upośledzonych umysłowo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
Maria Grzegorzewska, Psychologia niewidomych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
Tytus Benni, Czytanie z ust dla ogłuchłych w wieku poźniejszym w świetle psychologii i fizjologii mowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
Maria Grzegorzewska, W stuletnią rocznicę alfabetu Braille’a . . . . . . . . . . . . . 261
Matka Elżbieta – Roża Czacka, Notatki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267
Program nauczania w Śląskim Zakładzie dla Głuchoniemych w Lublińcu . . . 275
Maria Grzegorzewska, Zamiast programu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
Sprawozdanie ze Zjazdu Nauczycieli Szkoł dla Głuchoniemych i Ociemniałych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
Statut Państwowego Instytutu Fonetycznego im. Jana Siestrzyńskiego w Warszawie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
Statut Organizacyjny Państwowego Seminarium Pedagogiki Specjalnej w Warszawie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
Statut Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie . . . . . . . . . 303
Statut Centralnego Stowarzyszenia Opieki nad Ociemniałą i Głuchoniemą Dziatwą Żydowską w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
Regulamin Przytułku dla żydowskich dzieci głuchoniemych i niewidomych w Bojanowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
Zakład dla Głuchoniemych w Wejherowie, Gazetka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319
Czesław Lorkiewicz, Wspomnienia Pedagoga z 50-letniej pracy zawodowej i społecznej w Wielkopolsce od 1914 do 1964 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339

Place of publishing:

Kielce

Physical description:

344 s.

ISBN:

978-83-67580-09-0

Publisher:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach

Date issued:

2022

Identifier:

oai:bibliotekacyfrowa.ujk.edu.pl:10649 ; doi:10.25951/7176

Language:

polski

Type:

tekst

Access rights:

tylko w Oddziale Informacji Naukowej

Format:

application/pdf