Object

Alternative title:

The voice acoustic analysis in patients after thyroidectomy without injury to the recurrent laryngeal nerve

Abstract:

Komunikacja słowna jest podstawowym sposobem komunikacji międzyludzkiej i jednym z najbardziej zróżnicowanych i skomplikowanych procesów porozumiewania się ludzi. Głos charakteryzują takie cechy jak: wysokość, natężenie, barwa czy czas trwania bodźca akustycznego. Na strukturę mowy ma wpływ szereg czynników anatomicznych i fizjologicznych, czynników zewnętrznych takich jak zanieczyszczenia, wilgotność powietrza, stres, kontrolowanie wypowiedzi. Zaburzenia głosu mogą towarzyszyć różnym chorobom i zmianom w stanie zdrowia. Głos jest szczególnie wrażliwy na wpływy hormonalne. Stąd spotykamy zaburzenia głosu w czasie ciąży, okresie przekwitania (głos starczy) czy też w dysfunkcjach gruczołów dokrewnych. Nadczynność tarczycy może powodować osłabienie, drżenie głosu i wzmożoną męczliwość. W niedoczynności tarczycy głos jest ochrypły i szorstki a mowa spowolniała i monotonna. Zaburzenia głosu mogą być związane z operacyjnym usunięciem tarczycy, powikłanej uszkodzeniem nerwu krtaniowego wstecznego. Jednostronne porażenie nerwu krtaniowego wstecznego powoduje unieruchomienie fałdu głosowego ze zwarciem fonacyjnym głośni a obustronne prowadzi do duszności spoczynkowej przy zachowanym dźwięcznym głosie. Jednostronne uszkodzenie obu nerwów krtaniowych skutkuje niedomykalnością głośni, a obustronne prowadzi do duszności i afonii. Głos pacjenta może zmienić się także po tyroidektomii niepowikłanej uszkodzeniem nerwu krtaniowego wstecznego. Zaburzenia głosu, przy zachowanej funkcji nerwowej są sytuacją częstą. Pacjenci i lekarze dostrzegają i obawiają się zmian w głosie po zabiegu. Brak jest jednak szczegółowych, subiektywnych i obiektywnych analiz parametrów głosu po zabiegu usunięcia tarczycy. Nie wiadomo również jak długo utrzymują się zmiany głosu po operacji.
Celem pracy była analiza akustyczna głosu chorych po usunięciu tarczycy bez uszkodzenia nerwu krtaniowego wstecznego. Materiał i Metodyka: Prospektywnej obserwacji poddano grupę 70 chorych, u których wykonano całkowitą resekcję tarczycy z powodu wola nienowotworowego. Uszkodzenie nerwu krtaniowego wstecznego podczas zabiegu było powodem wykluczenia z badań. Badania zostały przeprowadzone w Klinice Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Endokrynologicznej Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Kielcach w 2017-2019 roku. Każdy chory był badany trzykrotnie: w dniu przyjęcia do szpitala (badanie 1.), w drugiej dobie po zabiegu operacyjnym (badanie 2.), 6 miesięcy po wykonanym zabiegu (badanie 3.). Każdy chory spełniający kryteria włączenia był proszony o wypełnienie ankiety, zawierającej 6 pytań dotyczących danych socjodemograficznych. Ocena subiektywna głosu była analizowana za pomocą Testu Samooceny Niesprawności Głosu (Voice Hendicap Index - VHI), która składa się z samooceny stanu funkcjonalnego, emocjonalnego i fizycznego. Ocenę przeprowadzono w ciągu miesiąca po zabiegu operacyjnym. Maksymalna liczba punktów teście wynosi 120. Uzyskanie 0-30 punktów interpretowano jako niewielką niesprawność głosu, 31 - 60 punktów średnią niesprawność głosu, powyżej 61 punktów dużą niesprawność głosu. Obiektywną analizę parametrów akustycznych głosu przeprowadzono za pomocą specjalistycznego oprogramowania do pełnej analizy głosu - DiagnoScope Specjalista firmy DiagNova Technologies. Analiza akustyczna była przeprowadzona w kabinie audiometrycznej SIEBELMED S40 o minimalnym całkowitym izolowaniu - 33,5 dB. Próbki głosu nagrywano przy pomocy mikrofonu pojemnościowego firmy Marshall Electronics Inc. do nagrań studyjnych - model MXL 2003. Głos przetworzono na zapis cyfrowy za pomocą zewnętrznego 24-bitowego przetwornika analogowo-cyfrowego do nagrań studyjnych firmy M-Audio, model Audio Duo USB o częstotliwości próbkowania 96 kHz. Przetworzone nagrania zapisano na dysku twardym komputera typu IBM PC (procesor Intel Core i7) z systemem operacyjnym (Windows 10 Home). Pliki zapisane w formacie - plik.wav poddano analizie akustycznej na tym samym komputerze. Badanie wykonano trzykrotnie u każdego chorego z wykorzystaniem tych samych metod i technik badawczych. Badanie spirometryczne. Do badania użyto spirometru Spirobank GMA33509 firmy MIR. Badanie laryngologiczne. Każde badanie było przeprowadzone trzykrotnie, w tym samym gabinecie, przy pomocy tego samego instrumentarium i przez tego samego lekarza. Badanie stężenia wapnia i parathormonu - pobrano krew żylną w godzinach porannych w drugiej dobie pooperacyjnej. Wyniki badań: Analiza wyników dotyczących samooceny głosu chorych po zabiegu usunięcia tarczycy wskazała, iż u największej liczby pacjentów (57 osób) występuje niewielka niesprawność głosu (81,43%). Średnią niesprawność głosu stwierdzono u 13 chorych (17,14%), tylko jeden chory (1,43%) miał poważną niesprawność głosu. Najgorzej pacjenci ocenili stan fizyczny swojego głosu. Najczęściej wskazują na czasami, prawie zawsze lub zawsze występujące zmienne brzmienie głosu w ciągu dnia.
Część chorych zgłasza czasami występujące uczucie braku powietrza podczas mówienia. Obiektywna analiza akustyczna przeprowadzona była za pomocą specjalistycznego oprogramowania do pełnej analizy głosu - DiagnoScope Specjalista. Zaobserwowano różnice istotne statystycznie we wszystkich badanych parametrach akustycznych w kolejnych badaniach przed i po zabiegu operacyjnym (p<0,05). W drugiej dobie po usunięciu tarczycy (2. badanie) głos pacjentów obniża się (częstotliwość podstawowa F0 jest niższa w porównaniu z wynikiem badania 1.). Natomiast 6 miesięcy po zabiegu (3. badanie) wartość parametru zbliża się do stanu sprzed operacji, lecz częstotliwość głosu nie osiąga równoważnej wartości z 1. badaniem. Natężenie głosu chorych (E) zmienia się w ten sam sposób we wszystkich grupach pacjentów. Wszystkie parametry z grupy Jittera (Jitter i pochodne - RAP, PPQ) bezpośrednio mierzące zaburzenia długości okresów podstawowych jak i parametry z grupy Shimmer (Shimmer i pochodne - APQ) bezpośrednio mierzące wahania amplitudy dla kolejnych okresów wykazują taką samą tendencję pomiędzy poszczególnymi badaniami. W drugiej dobie po operacji (2. badanie) średnie wyniki parametrów wzrastają, natomiast pół roku po zabiegu (3. badanie) znacząco obniżają swoją wartość i są widocznie niższe niż przed operacją (w 1 badaniu). Analiza parametrów U2H oraz U2Hh wskazuje na wzrost wartości w drugiej dobie po operacji (2. badanie), natomiast obniżenie ich pół roku po zabiegu (3. badanie). Różnice wyników w kolejnych badaniach są istotne statystycznie (p<0,05). Poziom szumów i zakłóceń w głosie (NHR) był najwyższy (największa ilość zakłóceń i szumów w głosie) w 1. badaniu (przed operacją), a następnie obniżał swoją wartość z każdym kolejnym badaniem. Najniższy wynik osiągnął w 3 badaniu (6 miesięcy po operacji) - najmniejsza ilość zakłóceń i szumów w głosie. Parametr Yg określający nasilenie chrypki obniżał swoją wartość z każdym kolejnym badaniem, w całej badanej grupie (p<0,05).W grupie parametrów długookresowych analizy akustycznej głosu mierzono: czas fonacji (Phon Time),współczynnik braku fonacji (No Phon Coef), współczynnik przerw w fonacji (Breaks Coef), współczynnik modulacji F0 oraz współczynnik wydolności (Perf Coef) i średnią wydolność (Average Perf), stanowiącą miarę przeciętnej jakości głosu. Czas fonacji we wszystkich badanych grupach uległ wydłużeniu w 3 badaniu, w stosunku do stanu sprzed operacji, natomiast obniżał się w drugiej dobie po operacji. Średni czas fonacji w całej badanej grupie chorych w 1 badaniu wynosił 15,11 (s), w 2 badaniu skrócił się i wynosił 12,64 (s), natomiast w 3 badaniu odnotowano średnio 16,14 (s); p<0,000. Analizując średnie wyniki współczynnika braku fonacji, współczynnika przerw w fonacji oraz współczynnika modulacji F0 nie zaobserwowano istotnych zmian, pomiędzy poszczególnymi badaniami, we wszystkich badanych grupach chorych. Pomiary wszystkich parametrów długookresowych analizy akustycznej niewykazują różnic istotnych statystycznie pomiędzy grupami wiekowymi. Oznacza to, iż wiek nie wpływa na zmiany fonacji u operowanych chorych. Nie stwierdzono istotnych różnic w wynikach badania spirometrycznego parametrów oddechowych: FEV1, FVC. Średnia wartość PEF (szczytowy przepływ wydechowy) we wszystkich badanych grupach zwiększa się 6 miesięcy po usunięciu tarczycy w stosunku do stanu przed zabiegiem. Wśród najczęściej wskazywanych przez laryngologa zmian w aparacie fonacyjnym związanych z operacją tarczycy wymieniono występującą chrypkę, niedomykalność fałdów głosowych oraz obrzęk i przekrwienie śluzówki fałdu głosowego.
Wnioski: 1. Chorzy po operacji tarczycy subiektywnie gorzej oceniają swój głos. Znacząca większość odczuwa niewielką niesprawność głosu, ale największe dolegliwości dotyczą stanu fizycznego. 2. Obiektywną analizą akustyczną głosu chorych udowodniono, że zarówno parametry krótkookresowe jak i wydolnościowe pogarszają się w drugiej dobie po zabiegu operacyjnym i normalizują się w ciągu 6 miesięcy po wykonanej operacji. Szczegółowa analiza parametrów akustycznych głosu wskazuje jednak na utrzymujące się obniżenie częstotliwości podstawowej (F0) i w efekcie obniżenie głosu w długim okresie po zabiegu, ale tylko w grupie kobiet. 3. Analiza akustyczna głosu potwierdziła, że głos chorych z chorobą tarczycy we wszystkich badanych parametrach, przed i po operacji, istotnie różni się od przyjętej normy. W grupie kobiet dotyczy to wszystkich parametrów krótkookresowych a w grupie mężczyzn zdecydowanej większości. 4. W miarę upływu czasu od zabiegu operacyjnego zmniejsza się liczba diagnozowanych zmian w badaniu laryngologicznym. Najczęściej rozpoznawanym zaburzeniem jest obrzęk i przekrwienie śluzówki oraz niedomykalność fałdów głosowych. 5. Pomimo braku widocznego uszkodzenia nerwu krtaniowego wstecznego po operacji tarczycy zmiany w głosie są częste, mają słabe nasilenie i zwykle wracają do stanu sprzed operacji w ciągu 6 miesięcy obserwacji. 6. Istnieje konieczność poinformowania pacjenta, przez lekarza chirurga przed zabiegiem tyreoidektomii, o pooperacyjnej możliwości wystąpienia czasowych zaburzeń głosu.

Additional notes:

Zawiera bibliografię ; Streszcz. ang.

Identifier:

oai:bibliotekacyfrowa.ujk.edu.pl:4776

Computer catalogue:

click here to follow the link

Language:

pol

Degree name:

doktor

Date obtained:

29.03.2021

Degree grantor:

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Supervisor:

Głuszek, Stanisław Zbigniew ; Okła, Sławomir. Promotor pomocniczy

Reviewer:

Kuzdak, Krzysztof ; Lorenc, Anita Agnieszka ; Zielińska-Bliźniewska, Hanna Maria

Field:

Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu

Scientific disciplines:

Nauki o zdrowiu

Faculty:

Collegium Medicum

Type:

rozprawa doktorska

Access rights:

tylko w Oddziale Informacji Naukowej

Publication status:

niepublikowana