Obiekt

Tytuł odmienny:

Etiology and risk factors for gastrointestinal infections related to healthcare

Abstrakt:

Wstęp: Zakażenia związane z opieką zdrowotną (HAI) należą do zdarzeń niepożądanych w praktyce klinicznej. Poszukiwanie czynników ryzyka ograniczających ich występowanie jest ważnym elementem realizacji zadań zdrowia publicznego. Wysoką pozycję wśród HAI zajmują zakażenia szpitalne przewodu pokarmowego o etiologii C. difficile (HA-CDI), które występują u pacjentów dorosłych oraz zapalenia żołądka i jelit o etiologii rotawirusowej (HA-RVE) występujące u dzieci < 2 lat. Poznanie istotnych czynników ryzyka daje szansę wprowadzenia zmian w praktyce klinicznej i uzyskanie redukcji zakażeń szpitalnych przewodu pokarmowego.Cel: Celem badania było określenie profilu czynników etiologicznych i częstości występowania zakażeń szpitalnych przewodu pokarmowego w populacji pacjentów hospitalizowanych w latach 2015-2017 w Miejskim Szpitalu Zespolonym (MSZ) w Częstochowie oraz identyfikacja potencjalnych czynników ryzyka z uwzględnieniem grupy pacjentów dorosłych i pacjentów pediatrycznych .Materiał i metodyka: Przeprowadzono jednoośrodkowe, retrospektywne badanie kohorty i kliniczno-kontrolne oparte na dokumentacji medycznej pacjentów przyjętych do Miejskiego Szpitala Zespolonego w Częstochowie w dniach od 01.01.1015 do 31.12.2017. Po zastosowaniu kryteriów włączenia do badania włączono 33 085 pacjentów. Część kliniczno-kontrolna badania objęła 251 pacjentów z HA-GI oraz 251 pacjentów bez HA-GI. Wszystkie HA-GI identyfikowano prospektywnie w ramach nadzoru nad zakażeniami. Do oceny sytuacji epidemiologicznej wykorzystano wskaźniki epidemiologiczne częstości i gęstości występowania HA-GI. W poszukiwaniu czynników ryzyka przeprowadzono analizę regresji logistycznej. Zmienne o wartości p< 0,1 w analizie jednoczynnikowej włączono do analizy wieloczynnikowej stosując krokowy wsteczny proces selekcji zmiennych. Dla niezależnych czynników ryzyka obliczono procent przypisanego ryzyka wśród narażonych przyjmując, że proporcja osób eksponowanych w grupie kontroli jest taka sama jak w populacji źródłowej. Powiązania uznano za statystycznie istotne dla p<0,5. Wyniki: W badanym 3-letnim okresie w Miejskim Szpitalu Zespolonym hospitalizowano 29 629 (89,56%) pacjentów w oddziałach dla dorosłych i 3 452 (10,44%) dzieci w Oddziale Pediatrycznym. Opiekę sprawowano przez 268 477 pacjento-dni (PD) w oddziałach dla dorosłych oraz przez 18 870 PD w Oddziale Pediatrycznym. Zarejestrowano 737 zakażeń szpitalnych (HAI) w tym 251 zakażeń szpitalnych przewodu pokarmowego (HA-GI), z których 162 to zakażenia o etiologii C difficile występujące u dorosłych i 89 zakażeń wirusowych dotyczących dzieci. Najczęściej występujące czynnikami etiologiczne to C. difficile (64,54%) oraz Rotawirus (31,87%). We wszystkich oddziałach, w których hospitalizowano osoby dorosłe czynnikiem etiologicznym HA-GI była laseczka beztlenowa C. difficile. Przeciętna miesięczna zapadalność na HA-CDI wynosiła 5,45/1000 przyjęć (IR) i 6,02/10 000 pacjento-dni (IDR). Najwyższa zapadalność wystąpiła w OIT (IR 36,95; IDR 15,24) i była istotnie statystycznie wyższa od zapadalności w każdym z pozostałych oddziałów (p < 0,001).
Najniższe wskaźniki zapadalności odnotowano w Oddziale Urologicznym (IR 0,25; IDR 0,53) i Oddziale Dermatologicznym (IR 0,59; IDR 0,49). Zapadalność na HA-CDI wśród mężczyzn i kobiet była porównywalna w każdej z badanych grup wiekowych (p > 0,5). Wystąpiło bardzo istotne statystycznie zróżnicowanie zapadalności na HA-CDI w grupach wiekowych (p < 0,001). Gęstość zapadalności wzrastała w każdej kolejnej dekadzie życia badanych. Nie wykazano sezonowości występowania HA-CDI (F=1,934; p>0,05). Biegunki szpitalne o etiologii wirusowej wystąpiły jedynie w Oddziale Pediatrycznym i dotyczyły dzieci do 5 roku życia. Przeciętna miesięczna zapadalność na HA-VGE wynosiła IR 22,84 przy gęstości zapadalności IDR 41,76. Szpitalne zakażenia rotawirusem występowały istotnie częściej niż zakażenia szpitalne wywołane przez norowirus (p<0,001). Rotawirus był identyfikowany u 80 (89,89%) pacjentów z HA-VGE. W trzech przypadkach rotawirus wystąpił w koinfekcji z adenowirusem. U 9 pacjentów czynnikiem etiologicznym był norowirus (10,11%). Płeć nie miała wpływu na występowanie HA-VGE (p>0,05). Zapadalność na HA-VGE w grupach wiekowych do 5 roku życia była istotnie statystycznie zróżnicowana (p < 0,001). Najczęściej do HA-VGE dochodziło wśród pacjentów między 7. a 12. miesiącem życia (IDR 116,33). Występowało istotne statystycznie zróżnicowanie częstości zapadalności na HA-VGE w poszczególnych miesiącach badanego okresu (F=4,27; p < 0,001). Najwyższa średnia roczna zapadalność wystąpiła w miesiącu tuty (IR 67,69). Najniższa zapadalność wystąpiła w miesiącach letnich (maj-wrzesień). Wieloczynnikowa analiza regresji logistycznej wykazała, że niezależnymi czynnikami ryzyka HA-CDI był indeks współwystępowania Charlsona skorygowany o wiek aCCI ≥ 3 (ORa 3,56; 95%CI: 2,04-6,21) oraz leki stosowane w czasie hospitalizacji: inhibitory pompy protonowej PPI (ORa 1,70; 95%CI: 1,03-2,80), cyprofloksacyna (ORa 3,01; 95%CI: 1,79-5,06), cefuroksym (ORa 2,54; 95%CI: 1,55-4,16) i pyrazynamid + etambutol (ORa 7,63; 95%CI: 1,40-41,44). Ryzyko zgonu pacjentów z HA-CDI w czasie hospitalizacji było około trzy razy większe niż dla pacjentów bez HA-CDI (ORc 2,76; 95%CI: 1,63-4,70). Zakładając przyczynowość istotnych statystycznie niezależnych czynników ryzyka oszacowano, że w okresie przeprowadzonego badania 49,3% przypadków mogło wynikać z hospitalizacji pacjentów, u których wartość aCCI była ≥ 3 (PPE=0,493; 95%CI: 0,322-0,664). Szpitalna terapia cefuroksymem mogła przyczynić się do 34,0% HA-CDI (PPE=0,340; 95%CI: 0,194-0,486), a ekspozycja na cyprofloksacynę w czasie hospitalizacji do 32,8% HA-CDI (PPE=0,328; 95%CI: 0,210-0,446). Ponad 24% HA-CDI mogło wynikać ze stosowania w czasie hospitalizacji PPI (PPE=0,242; 95%CI: 0,085-0,398). Istotnym czynnikiem ryzyka HA-VGE był wiek 7. do 12 m.ż. (ORc 6,63; 95%CI: 2,55-17,22). Brak szczepienia p/rotawirusom zwiększał prawdopodobieństwo HA-RVI ponad 7-krotnie (ORc 6,74; 95%CI: 2,20-20,62). Oszacowano, że w okresie przeprowadzonego badania 80,74% przypadków HA-RVI mogło wynikać z braku szczepienia przeciwko rotawirusom (PPE=0,807; 95%CI: 0,612-1,00). Przeprowadzone badanie potwierdziło występujący problem zakażeń szpitalnych przewodu pokarmowego.
Wnioski: 1. Należy rozważyć możliwość bezpiecznego ograniczenia stosowania cefalosporyn i chinologów (głównie cefuroksymu i cyprofloksacyny) w szpitalu poprzez krytyczną weryfikację polityki antybiotykowej pod kątem zasadności stosowanych w czasie hospitalizacji antybiotyków. 2. Ograniczenie nieuzasadnionego stosowania PPI może stanowić dodatkową strategię zmniejszającą częstość występowania HA-CDI. Zespół terapeutyczny winien dopracować kryteria włączenia leczenia i dawkowanie inhibitorów pompy protonowej. 3. Czynniki ryzyka zidentyfikowane w badaniu mogą służyć jako przypomnienie ostrzegające klinicystów w MSZ przed potencjalnym wystąpieniem zdarzenia niepożądanego jakim jest zakażenie szpitalne przewodu pokarmowego. 4. Kierownictwo szpitala powinno podjąć współpracę z lokalną władzą samorządową w zakresie popularyzacji obowiązkowych szczepień przeciw rotawirusom celem uzyskania redukcji HA-VRI.

Uwagi:

Streszcz. ang. ; Zawiera bibliografię ; Zawiera ilustracje

Identyfikator:

oai:bibliotekacyfrowa.ujk.edu.pl:4772

Katalog komputerowy:

kliknij tutaj, żeby przejść

Język:

pol

Uzyskany tytuł:

doktor

Data uzyskania stopnia:

21.03.2022

Instytucja nadająca tytuł:

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Promotor:

Rydzewska-Wyszkowska, Grażyna (1958- )

Recenzent:

Jurkowska-Klin, Grażyna ; Skrzydło-Radomańska, Barbara

Dziedzina nauki:

Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu

Dyscyplina naukowa:

Nauki o zdrowiu

Wydział:

Collegium Medicum

Typ:

rozprawa doktorska

Prawa dostępu:

tylko w Oddziale Informacji Naukowej

Stan publikacji:

niepublikowana