Obiekt

Tytuł odmienny:

Body shape image and health-related behaviours associated with body mass control among girls and boys aged 16–18 years

Abstrakt:

Introduction: The way individuals perceive their own body shape influences the behaviours aimed at body mass control. This influence is particularly significant among individuals on the threshold of their adulthood. Aim: The main aim of this study was to analyze the relationships between body shape image perception and health-related behaviours associated with body mass control among girls and boys aged 16 – 18 years. Material and methods: Data from 1099 individuals were analyzed. Health-related behaviours were assessed using validated questionnaires. Actual body dimensions were evaluated based on body mass, height, and calculated BMI indices. Bioelectrical impedance analysis was used to determine the percentage of body fat. The following statistical analyses were employed: Student's t-test, Mann-Whitney U test, Kruskal-Wallis test with post hoc multiple comparisons, one-way analysis of variance (ANOVA) with Tukey HSD test, Pearson's chi-square test for independence, and multivariate analysis. Results: The most commonly used methods for body mass control were physical exercise (7.16±1.64) and reducing food intake (4.29±2.22). Nearly half of the girls and boys (42.6%) consumed four meals per day. One in ten respondents (9.9%) followed a diet, most often by personal choice. Individuals satisfied with their body image achieved significantly higher scores on the health-promoting diet index (23.06±9.87) compared to students who desired to change their body shape image by increasing body mass (21.24±9.79). The majority of participants rated their current body shape image as average (28.7%). Over half of the participants (55.7%) desired a slimmer body shape, while one in five (19.3%) aimed to increase body mass. Higher body mass and percentage of body fat were associated with a higher percentage of individuals desiring a slimmer body shape. Age, financial situation, school type, level of mother’s/legal guardian’s education and place of residence significantly influenced the frequency of using certain body mass control methods. Conclusions: The majority of girls and boys were dissatisfied with their body shape image. They most commonly chose physical exercise and reducing food intake as methods to control their body mass. Following a diet was usually a result of personal choice rather than therapeutic indications, which may have negative consequences for the health of young individuals.
Wstęp: Sposób postrzegania własnej sylwetki skutkuje podejmowaniem określonych zachowań mających na celu kontrolę masy ciała. Oddziaływanie to ma kluczowe znaczenie w przypadku osób będących progu dorosłości. Cel: Głównym celem pracy była analiza zależności występujących między wizerunkiem sylwetki, a zachowaniami zdrowotnymi związanymi z kontrolą masy ciała wśród dziewcząt i chłopców w wieku 16 – 18 lat. Materiał i metodyka: Analizie poddano dane 1099 osób. Zachowania zdrowotne oceniono korzystając z walidowanych kwestionariuszy. Rzeczywiste wymiary ciała oceniono na podstawie masy oraz wysokości ciała i wyliczonych w ten sposób wskaźników BMI. Za pomocą impedancji bioelektrycznej sprawdzono procentową zawartość tkanki tłuszczowej. W analizie statystycznej zastosowano: test t-Studenta, test u Manna-Whitneya, test Kruskala-Wallisa wraz z uogólnionym testem porównań wielokrotnych, jednoczynnikową analizę wariancji (ANOVA) wraz z testem Tukeya, test niezależności χ2 Pearsona oraz analizę wielowymiarową. Wyniki: Najczęściej stosowaną metodą kontroli masy ciała były ćwiczenia fizyczne (7,16±1,64) oraz ograniczenie ilości spożywanych pokarmów (4,29±2,22). Blisko połowa dziewcząt i chłopców (42,6%) spożywała 4 posiłki dziennie. Co dziesiąty respondent (9,9%) stosował dietę (najczęściej z własnego wyboru). Osoby usatysfakcjonowane z posiadanej sylwetki uzyskały istotnie wyższe wyniki w indeksie diety prozdrowotnej (23,06±9,87) niż uczniowie, którzy pragnęli zmienić wizerunek sylwetki poprzez zwiększenie masy ciała (21,24±9,79). Najwięcej osób oceniło swą posiadaną sylwetkę jako przeciętną (28,7%). Ponad połowa badanych (55,7%) chciała mieć szczuplejszą sylwetkę, a co piąta osoba (19,3%) chciała zwiększyć masę ciała. Im wyższa masa ciała oraz procentowa zawartość tkanki tłuszczowej, tym większy odsetek osób chcących być szczuplejszymi. Wiek, sytuacja finansowa, typ szkoły, wykształcenie matki/opiekunki oraz miejsce zamieszkania wpływały istotnie na częstotliwość stosowania niektórych metod kontroli masy ciała. Wnioski: Większość dziewcząt i chłopców nie była zadowolona z wizerunku sylwetki. By kontrolować masę swego ciała najczęściej decydowali się oni na wykonywanie ćwiczeń fizycznych oraz ograniczenie ilości spożywanych pokarmów. Stosowanie diet było z reguły wynikiem własnego wyboru, a nie wskazań lekarskich, co może mieć negatywne konsekwencje w odniesieniu do stanu zdrowia młodych osób.

Uwagi:

Zawiera bibliografię ; Zawiera ilustracje ; Streszcz. ang.

Identyfikator:

oai:bibliotekacyfrowa.ujk.edu.pl:12014

Katalog komputerowy:

kliknij tutaj, żeby przejść

Język:

pol

Uzyskany tytuł:

doktor

Data uzyskania stopnia:

27.11.2023

Instytucja nadająca tytuł:

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Promotor:

Suliga, Edyta

Recenzent:

Wyka, Joanna ; Wronka, Iwona ; Tomaszewski, Paweł

Dziedzina nauki:

Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu

Dyscyplina naukowa:

Nauki o zdrowiu

Wydział:

Collegium Medicum

Typ:

rozprawa doktorska

Prawa dostępu:

tylko w Oddziale Informacji Naukowej

Stan publikacji:

niepublikowana