Object

Alternative title:

To assess the eating habits and physical activity levels of children wiht DS and their mothers

Abstract:

Zespół Downa (ZD) to najczęściej występująca patologia genetyczna w populacji. Czynniki ryzyka nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży z ZD nie zostały jak dotąd wyczerpująco opisane. Niewiele wiadomo również na temat relacji dziecko-rodzic w odniesieniu do zachowań żywieniowych dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami.
Głównym celem pracy była ocena sposobu żywienia i poziomu aktywności fizycznej dzieci z ZD i ich matek. Materiał i metodyka: Badanie przeprowadzono wśród dzieci z ZD i bez ZD w wieku 5-14 lat oraz ich matek. Analizie poddano dane 102 dzieci z ZD i matek oraz 107 dzieci bez ZD i matek. Sposób żywienia dzieci został oceniony poprzez badanie ankietowe oraz analizę dzienniczka żywieniowego. Poziom aktywności dzieci był badany przy pomocy krokomierzy oraz kwestionariusza ankietowego. Stan odżywienia dzieci oceniono na podstawie pomiarów masy ciała, wysokości ciała, obwodu talii i wyliczonych wskaźników BMI i WHtR, a także analizy składu ciała. Sposób żywienia, poziom wiedzy żywieniowej, aktywność fizyczną oraz stan odżywienia matek oceniono przy użyciu kwestionariusza. W analizie statystycznej zastosowano: test t-Studenta, test U Manna-Whitneya, test chi2 Pearsona, współczynnik korelacji liniowej Pearsona, współczynnik korelacji rang Spearmana i wielowymiarową analizę regresji.
Więcej dzieci z ZD stosowało diety eliminacyjne (p<0,0001) i w tej grupie dzieci stwierdzono wyższe ryzyko niedostatecznego spożycia niektórych składników mineralnych, witamin i błonnika pokarmowego w porównaniu z dziećmi bez ZD. Dzieci z ZD wykazywały też niższy poziom aktywności fizycznej (p<0,0001) i częstsze występowanie nadmiarów masy ciała (p<0,0001), tkanki tłuszczowej (p<0,0001) i otyłości brzusznej (p<0,0001), w porównaniu do dzieci z grupy kontrolnej. Wśród matek dzieci z ZD stwierdzono większe natężenie cech prozdrowotnych diety (p=0,0001), większą wiedzę żywieniową (p=0,0007) i niższą względną masę ciała (p=0,0011) w porównaniu do matek dzieci bez ZD. Matki dzieci z obydwu grup nie różniły się pod względem poziomu aktywności fizycznej. Większe wartości wskaźników stanu odżywienia odnotowano zarówno u dzieci z ZD jak i bez ZD, które spożywały więcej energii, węglowodanów ogółem i sacharozy oraz u tych, które wykazywały mniejszą aktywność fizyczną. U dzieci tych matek, które miały wyższy poziom wiedzy żywieniowej i których dieta wykazywała więcej cech prozdrowotnych, rzadziej występowały nadmiary masy ciała. Zależność ta występowała zarówno u dzieci z ZD, jak i w grupie kontrolnej. W obydwu porównywanych grupach nie wykazano natomiast jednoznacznie powiązania między poziomem aktywności fizycznej matki i dziecka.
Dzieci z ZD i bez ZD różniły się istotnie pod względem sposobu żywienia, poziomu aktywności fizycznej i stanu odżywienia. Różnice te wskazują na potrzebę wprowadzenia zmian nawyków żywieniowych oraz zwiększenia aktywności fizycznej dzieci z ZD, co z pewnością miałoby korzystny wpływ na ich stan odżywienia. Konieczne wydaje się także wprowadzenie edukacji żywieniowej rodziców. Badanie wykazało bowiem, że matki miały wpływ na zachowania żywieniowe, aktywność fizyczną oraz stan odżywienia dzieci.


Down syndrome (DS) is the most common genetic pathology in the population. Risk factors for overweight and obesity in children and adolescents with DS have not yet been comprehensively described. Little is also known about the child-parent relationship in relation to eating behaviour in children and adolescents with special needs.
The main objective of this paper was to assess the eating habits and physical activity levels of children with DS and their mothers.
The study was conducted among children with and without DS aged 5-14 years and their mothers. Data regarding 102 children with DS and their mothers and 107 children without DS and their mothers were analysed. The children's eating habits were assessed through a questionnaire survey and an analysis of the food diary. The activity level of children was examined by means of pedometers and a questionnaire survey. The nutritional status of children was assessed on the basis of measurements of body weight, body height, waist circumference and calculated BMI and WHtR indices as well as body composition analysis. The diet, level of nutritional knowledge, physical activity and nutritional status of mothers were assessed with a questionnaire. Statistical analysis included: Student's t-test, Mann-Whitney U-test, Pearson's chi-squared test, Pearson's linear correlation coefficient, Spearman's rank correlation coefficient and multivariate regression analysis.
More children with DS followed elimination diets (p<0.0001) and this group of children had a higher risk of insufficient intake of some minerals, vitamins and dietary fibre compared to children without DS. Children with DS also showed lower levels of physical activity (p<0.0001) and a higher prevalence of excess body weight (p<0.0001), adipose tissue (p<0.0001) and abdominal obesity (p<0.0001) in comparison to children in the control group. Mothers of children with DS were found to have higher intensity of health-promoting dietary features (p=0.0001), greater nutritional knowledge (p=0.0007) and lower relative weight (p=0.0011) in comparison to mothers of children without DS. Mothers of children from both groups did not differ in their level of physical activity. Larger values of nutritional status indices were recorded both in children with and without DS who consumed more energy, total carbohydrates and sucrose and in those who showed less physical activity. In the children of those mothers who had a higher level of nutritional knowledge and whose diet showed more health-promoting features, excess body weight was less frequent. This relationship was present both in children with DS and in the control group. However, in both compared groups, the association between the level of maternal and child physical activity was not clearly demonstrated.
Children with and without DS differed significantly in terms of diet, level of physical activity and nutritional status. These differences underline the need to introduce changes in eating habits and to increase physical activity in children with DS, which would certainly have a beneficial effect on their nutritional status. It also seems necessary to introduce nutritional education of parents. The study showed that mothers had an influence on the eating habits, physical activity and nutritional status of their children.

Additional notes:

Zawiera ilustracje ; Zawiera bibliografię ; Streszcz. ang.

Identifier:

oai:bibliotekacyfrowa.ujk.edu.pl:8657

Computer catalogue:

click here to follow the link

Language:

pol

Degree name:

doktor

Date obtained:

19.12.2022

Degree grantor:

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Supervisor:

Suliga, Edyta ; Sobaś, Kamila. Promotor pomocniczy

Reviewer:

Oracz, Grzegorz ; Przybyłowicz, Katarzyna Eufemia ; Tomaszewski, Paweł

Field:

Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu

Scientific disciplines:

Nauki o zdrowiu

Faculty:

Collegium Medicum

Type:

rozprawa doktorska

Access rights:

tylko w Oddziale Informacji Naukowej

Publication status:

niepublikowana