Epistolografia polskich romantyków pełna jest refleksji nad odmiennością kultury polskiej w stosunku do innych krajów europejskich. Podróżujący po Europie młodzi romantycy opisywali w listach wszystko, co ich zdumiewało, co było odmienne od znanych im zwyczajów i tradycji dotyczących stylu życia, posiłków, budowli, urządzenia i funkcjonowania gospód, okazjonalnego zachowania ludzi czy świątecznych tradycji praktykowanych we Francji, Włoszech i Niemczech. Spostrzeżenia Krasińskiego i Słowackiego przełamywały stereotypowe wyobrażenia o tych krajach, a epistolarne obrazy Europejczyków – choć subiektywne i niepełne – odsłaniają szereg ciekawostek o nich samych i o perspektywie ich postrzegania przez polskich romantyków. Omawiana korespondencja jest tworzona przez poetów-tułaczy. Prezentowana książka wpisuje się w nurt zainteresowań kulturoznawczych i ukierunkowana jest na osoby tułaczy romantycznych oraz na przyjmowaną przez nich perspektywę postrzegania tradycji. Wydoby-wa to, co poeci postrzegają jako wartości ich kultury narodowej, i to, co na obczyźnie tworzy dysonanse z rodzimą kulturą; zbiera reminiscencje zwyczajów, obyczajów i obrzędów, ele-menty tradycji zapamiętanych z rodzinnych domów. Dlatego w książce wyodrębnione zostały części związane z obchodami świąt i atmosferą domu każdego z twórców, a także z wydarze-niami i sprawami takimi jak śmierć czy miłość, które wywołują najwięcej emocji i dotykają sfery osobistej twórców. W listach omawianych poetów niektóre aspekty powtarzają się, inne zaś ukazywane są w odmienny sposób, dlatego omówienie tematu w przypadku każdego z epistolografów kształtuje się inaczej i uwzględnia różne aspekty. Książka stanowi swego rodzaju mozaikę spostrze-żeń i refleksji dotyczących obyczajowości XIX wieku, odnotowanych przez polskich tułaczy romantycznych,. Wskazuje na listy jako niezwykle cenne świadectwo polskiej kultury tamtego czasu.
SPIS TREŚCI
WPROWADZENIE 5
Część I. SPOJRZENIE SŁOWACKIEGO 11
I. OBYCZAJOWOŚĆ W LISTACH 13
1. Zwyczaje codzienne – emocjonalność 14
2. Wigilia Bożego Narodzenia 21
3. Nowy Rok i karnawał 24
4. Zapusty i Popielec w Paryżu 27
5. Wielkanoc 32
6. Fety dla ludu 35
7. Majówka 36
8. Cmentarze i pogrzeby 37
II. WOKÓŁ KRZEMIEŃCA 49
1. Krajobrazy i nastroje 53
2. Dom w Krzemieńcu 56
3. Reminiscencje świąteczne 61
4. Miejsca krzemienieckie 64
5. Wymiar sielski 66
6. Matka Boża w listach Słowackiego? 70
Część II. RODZINNE STRONY W UJĘCIU ZYGMUNTA KRASIŃSKIEGO 75
I. OJCZYŹNIANE OBYCZAJE W LISTACH DO OJCA 77
1. Rodzinne strony 79
2. Konkretyzacje – osoby i miejsca 82
3. Wydarzenia 87
4. Zwyczaje 89
II. OPINOGÓRA I INNE MIEJSCA RODZINNE W LISTACH DO DELFINY 99
1. Cmentarz 103
2. Dom w Opinogórze 105
3. „Zielona jaskinia” – warszawski pałac 109
4. Posiadłość w Knyszynie 116
III. MATKA BOŻA W LISTACH KRASIŃSKIEGO 121
Część III. EUROPEJCZYCY I ICH OBYCZAJE W OCZACH KRASIŃSKIEGO 133
I. LUDZIE 135
1. Przelotne wrażenia – oberże i posiłki 136
2. Francuzi 141
3. Włosi 146
4. Niemcy 151
5. Stereotypy? 155
II. OBYCZAJE 157
1. Genewskie obyczaje w kształtowaniu młodzieży – Les sociétés du dimanche 157
2. Rzymskie obiady 160
3. „Stół wiliowy zastawiony” – Boże Narodzenie w listach do Delfiny 161
4. Śmierć – pogrzebowe zwyczaje 169
ZAMIAST ZAKOŃCZENIA 177
BIBLIOGRAFIA 181
INDEKS NAZWISK 189
Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego. Filia w Piotrkowie Trybunalskim
oai:bibliotekacyfrowa.ujk.edu.pl:12150 ; doi:10.25951/4872
Aug 29, 2024
Aug 29, 2024
0
https://bibliotekacyfrowa.ujk.edu.pl/publication/4872
Edition name | Date |
---|---|
Bojko, Pelagia, Oczami tułaczy – obyczajowość w listach Juliusza Słowackiego i Zygmunta Krasińskiego | Aug 29, 2024 |