Object

Contributor:

Wojciechowska, Beata. Red. ; Konarska-Zimnicka, Sylwia. Red. ; Kostuch, Lucyna. Red.

Abstract:

Celem publikacji jest prezentacja wybranych aspektów badań nad medycyną starożytną, średniowieczną i nowożytną. Redaktorzy tomu intencjonalnie przyjęli szeroki zakres czasowy i terytorialny, aby dać autorom możliwość pełnego uwidocznienia medycznego dziedzictwa i wpływów kulturowych. Opracowanie zawiera teksty dotyczące historii medycyny europejskiej, w tym polskiego dorobku, ale również niezwykle ważnych osiągnięć bliskowschodnich w tej dziedzinie. Artykuły zgromadzone w niniejszym tomie mają charakter interdyscyplinarny – badania w obszarze historii medycyny wymagają bowiem łączenia elementów dorobku różnych dyscyplin nauki: medycyny, fizyki, przyrodoznawstwa, historii, historii nauki, historii religii, historii sztuki, filozofii, teologii, filologii i archeologii. Na tom składa się ponad dwadzieścia artykułów w układzie chronologicznym. W zgromadzonych tekstach analizie poddano liczne zagadnienia badawcze, takie jak: rozwój poszczególnych gałęzi medycyny na przestrzeni wieków; zachowane traktaty i teorie medyczne; choroby i metody leczenia utrwalone w literaturze różnych gatunków; opisane w świadectwach źródłowych choroby kobiece, męskie i dziecięce; problemy kobiet ciężarnych, kwestia statusu lekarza w różnych epokach historycznych, znani lekarze w dziejach; rozwój szpitalnictwa; astrologia medyczna; wpływ klimatu na stan zdrowia człowieka, medyczne praktyki magiczne, problem cudownych uzdrowień; stosunek do osób niepełnosprawnych, popularyzacja wiedzy o zdrowiu; medycyna ludowa.

Table of contents:

WPROWADZENIE . . . . . . . . . . . . . . . . 7
ANNA MARIAWAJDA – Biblijne wzmianki o plagach i zarazach a starożytne źródła historyczne ukazujące przyczyny, przebieg i skutki chorób zakaźnych 9
LUCYNA KOSTUCH – Dlaczego sowa Ateny? Glaux (noctua) jako antyczny specyfik medyczny zapobiegający pijaństwu. . . . . . . 31
ANNA TATARKIEWICZ – Problem poronień wśród kobiet ciężarnych w starożytnym Rzymie. . . . . . . 47
ANNA PAJĄKOWSKA-BOUALLEGUI – Orybazjusz – nadworny lekarz i przyjaciel cesarza Juliana Apostaty . . . . . . . . . . . . . . . . 57
JÓZEF CEZARY KAŁUŻNY – Czy relikwie uzdrawiały? Zarys problematyki komemoratywno-praktycznego zastosowania relikwii przez chrześcijan Zachodu w okresie późnego antyku. . . . . . . . . . . 77
HENRYK ANZULEWICZ – Albertus Magnus über das Verhältnis von Medizin und Naturphilosophie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
PALOMA HERNÁNDEZ RUBIO – Why do children see the world as if it were far away, according to Albert the Great . . . . . . . . 119
BEATA WOJCIECHOWSKA, MATEUSZ FITAS – Dolegliwości głowy i sposoby ich leczenia w wybranych średniowiecznych traktatach medycznych . . . . . . . 135
ANNA GŁUSIUK – Jak powinna dbać o siebie kobieta w czasie ciąży, aby łatwiej urodzić – wskazówki Aldobrandina ze Sieny w traktacie Régime du corps 149
PAULINA B. LEWICKA – Skóra lwa, Galen i tajemne znaki. Terapia okultystyczno-magiczna w arabskojęzycznym dyskursie medycznym okresu przednowoczesnego . . . . . . . . . . . 163
PIOTR OLIŃSKI – O możliwościach badań wpływu warunków pogodowych na człowieka w XV wieku. . . .. . .. . . . . 183
SYLWIA KONARSKA-ZIMNICKA, JULIA OLEJARZ – Collegium Medicum, “Medicus optimus” according to Szymon of Łowicz (on the basis of Centiloquium et infirmis decerptum ex penetralibus astrologiae, cuius medico, apprime cum necessarium, tum utile). . . . . . . . 195
WALDEMAR KOWALSKI – Łukasz, balwierz krakowski, i jego armamentarium chirurgicale w świetle inwentarza z 1551 roku . . . . . . . . . . 209
MAŁGORZATA KRZYSZTOFIK – Obraz niepełnosprawności w literaturze staropolskiej. Rekonesans badawczy.
. . 217
PIOTR KARDYŚ – Nieznane źródła do dziejów szpitala w Kurzelowie z XVI–XVII wieku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
NICHOLAS CAMPION – Time, disease and harmony with the heavens: reconsidering astrological medicine in the 17th century. . . . . . . . .. . 251
AGNIESZKA PAWŁOWSKA-KUBIK – Choroba Stefana Radziwiłła (1624–1625) jako studium przypadku z zakresu działań podejmowanych w sytuacji niedomagania dziecka w rodzinie magnackiej w pierwszej połowie XVII wieku. . . . . . . . . . . . . . 275
AGATA CHROBOT, JACEK PIELAS – Choroby duszy i ciała z perspektywy zamożnej szlachcianki drugiej połowy XVII wieku w świetle wierszowanej autobiografii Anny ze Stanisławskich Zbąskiej z 1685 roku. . . 289
MAŁGORZATA PRZENIOSŁO, MAREK PRZENIOSŁO – Profesorowie neurologii i psychiatrii na uniwersytetach II Rzeczypospolitej. . . . . . . . . . . 303
MARIUSZ NOWAK – Działalność środowiska lekarskiego na rzecz popularyzacji wiedzy o zdrowiu wśród ludności Kielc na początku XX wieku. . . . . . . . . . . . . 323
MARZENA MARCZEWSKA – Antropomorfizacja chorób w polskiej kulturze ludowej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
YVES GASPAR – The development of physics theories and their impact to view the human body. . . .. . . . 357
PAWEŁ TAMBOR – Bioetyka pandemii – status metodologiczny. . . . . . . . . .. . 369
BERNADETTA MANYŚ, MAGDALENA FRĄSZCZAK – Sprawozdanie z XXIII Międzynarodowego Kongresu Nauk Historycznych, Poznań 21–27 sierpnia 2020/2022 (XXIII International Congress of Historical Sciences, Poznań 2020/2022). .. . . . . . 387

Place of publishing:

Kielce

ISBN:

978-83-67580-55-7 (druk) ; 978-83-67580-56-4 (wersja elektroniczna)

Date issued:

2023

Identifier:

doi:10.25951/9899

Language:

polski ; angielski

Type:

tekst