Polska 1918–1939 ; Druga Rzeczpospolita ; system celny ; obszar celny ; taryfa celna ; prawo celne ; administracja celna ; polityka gospodarcza ; Poland 1918–1939 ; Second Republic ; customs system ; customs territory ; customs tariff ; customs administration ; economic policy
Abstract:Celem artykułu jest prześledzenie procesu unifikacji systemu celnego Rzeczypospolitej po I wojnie światowej. Rozważania obejmują działalność władz polskich w okresie międzywojennym na podlegającym zmianom obszarze państwa. W tym czasie dokonano scalenia obszaru celnego, utworzenia na nim administracji celnej oraz wprowadzenia jednolitych przepisów prawa celnego. Owe trzy obszary działalności państwa stanowią najważniejsze części składowe systemu celnego, który był częścią polityki handlu zagranicznego. Po zakończeniu I wojny światowej utworzenie wspólnego dla wszystkich dzielnic systemu prawnego i polskiej administracji celnej oraz ujednolicenie zasad funkcjonowania systemu celnego na ziemiach wchodzących w skład Drugiej Rzeczypospolitej znalazły się na liście pilnych zadań władz państwowych. Proces ten okazał się długotrwały i w efekcie został zakończony w latach trzydziestych XX w. Ewolucja regulacji normatywnych zmierzała w kierunku możliwie najlepszego ich wykorzystania jako narzędzia kreowania polityki handlu zagranicznego. W efekcie doprowadziła do stopniowej zmiany kierunków wymiany towarowej Polski. W drugiej połowie lat dwudziestych i w latach trzydziestych znaczenie zmniejszył się w niej udział byłych państw zaborczych. Równocześnie doszło do przekierowania części wymiany do nowych kontrahentów, w tym na rynki zamorskie. Regulacje przeprowadzone w Polsce w 1932 i 1933 r. trzeba widzieć w kontekście wcześniejszych doświadczeń handlowych i panującego kryzysu gospodarczego. Należy zwrócić uwagę na fakt, że wielki kryzys gospodarczy przyniósł wyraźny rozwój ceł. Wysoce protekcyjny charakter taryfy celnej z 1932 r. oraz znaczne zróżnicowanie stawek celnych umożliwiały bardziej racjonalną ochronę krajowej wytwórczości. Należy dodać, że cło pełniło także funkcję fiskalną. The aim of the article is to trace the process of unification of the customs system of the Republic after the First World War. Considerations include the activities of the Polish authorities in the interwar period in the changing area of the state. During this time, the customs territory was merged, customs administrations were set up there and uniform customs legislation was introduced. These three areas of state activity are the most important components of the customs system, which was part of foreign trade policy. After the end of World War I, the creation of a common legal system and polish customs administration for all districts and the unification of the rules for the functioning of the customs system in the lands of the Second Republic were included in the list of urgent tasks of the state authorities. This process proved to be lengthy and was eventually completed in the 1930s. The evolution of normative regulation has moved towards the best possible use of it as a tool for creating foreign trade policy. As a result, it has led to a gradual change in the directions of trade in Polish. In the second half of the 1920s and 1930s, the share of former possessive states decreased. At the same time, some exchanges were redirected to new counterparties, including overseas markets. The regulations carried out in Poland in 1932 and 1933 must be seen in the context of previous trade experience and the prevailing economic crisis. It should be noted that the great economic crisis has brought about a clear development of customs duties. The highly protective nature of the 1932 customs tariff and the significant differentiation of tariffs made it possible to protect domestic production more rationally. It should be added that the duty also had a fiscal function.
Place of publishing: Physical description: ISSN: Publisher:Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach
Date issued: Identifier: Language: Is part of: Has part: Type: Format: