Object structure
Title:

„Sprawa organizowania Uniwersytetu w Lublinie…”. Nieznany list ks. Idziego Radziszewskiego, założyciela i pierwszego rektora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, do biskupa kieleckiego Augustyna Łosińskiego

Group publication title:

Almanach Historyczny

Creator:

Gocel, Tomasz

Keywords:

Katolicki Uniwersytet Lubelski ; ks. Idzi Radziszewski ; bp Augustyn Łosiński ; Episkopat Królestwa Polskiego ; Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego ; koncesje państwowe i kościelne ; założenie uniwersytetu ; Catholic University of Lublin ; Father Idzi Radziszewski ; bishop Augustyn Łosiński ; Polish Kindgom Episcopacy ; Ministry of Religion and Public Education ; public and church concessions ; establishment of the University

Abstract:

Kolejne rocznice powstania Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II zwracają uwagę badaczy historii na losy tej katolickiej uczelni wyższej i inspirują ich do poszukiwania nowych, dotąd nieznanych faktów związanych z jej założeniem i funkcjonowaniem na przestrzeni dziejów. Tak również stało się w 2018 r., w związku z jubileuszem stulecia tej katolickiej uczelni wyższej. W Archiwum Diecezjalnym w Kielcach odnaleziony został list pierwszego rektora KUL ks. Idziego Radziszewskiego do biskupa kieleckiego Augustyna Łosińskiego. W tym piśmie pierwszy rektor KUL złożył m.in. biskupowi kieleckiemu sprawozdanie o czynnościach, jakie podjął w związku z powołaniem uniwersytetu katolickiego od 27 lipca do 7 października 1918 r. Publikacja niniejszego listu ma pokazać dotąd mniej akcentowane okoliczności powoływania uczelni katolickiej. Z listu dowiadujemy się o procedurach urzędowych, jakie prowadzono w związku z tworzeniem KUL. Cenną wiedzą jest poznanie wielorakich działań ks. Idziego Radziszewskiego i wsparcia udzielanego przez szeroki krąg współpracowników i ludzi przychylnych inicjatywie pierwszego rektora. Trudno się oprzeć wrażeniu, że ks. Radziszewski, organizując uniwersytet, wpisał się w potrzebę społeczeństwa polskiego. Widzimy entuzjazm związany z odrodzeniem Polski, który wyraził się też w udzieleniu poparcia wspomnianemu dziełu. Niepodległa Polska, wolny naród chciał być kształtowany przez wartości katolickie, które pomogły przetrwać noc zaborów. Z listu przebija duch wspólnotowy Polaków, który przejawiał się w gotowości ponoszenia ofiar na rzecz suwerenności narodowej. Pierwsza część artykułu przedstawia autora listu, ks. Idziego Radziszewskiego. Autor koncentruje się przede wszystkim na etapach życia czy wydarzeniach, które wpłynęły na formację duchową i intelektualną księdza, przywołuje głównie te aspekty życia przyszłego rektora, które miały bezpośrednie przełożenie na jego decyzje o powołaniu uczelni katolickiej. Z kolei druga część rozprawy poświęcona jest opisowi listu i dokładnemu przedstawieniu jego treści. Subsequent anniversaries of the establishment of the John Paul II Catholic University of Lublin draw the attention of the history researchers to the history of this Catholic university and inspire them to search for new, previously unknown facts, related to its establishing and functioning throughout the history. This also happened in 2018 in connection with the 100th anniversary of this Catholic university. A letter from fr. Idzi Radziszewski, the first rector of the Catholic University of Lublin, adressed to Augustyn Łosiński, the bishop of the diocese of Kielce, was found in the Kielce’s diocesan archive. In the letter, adressed to the bishop Łosiński, the first rector of the Catholic University of Lublin submitted among other the report concerning the actions that he took to establish the university from 27 July to 7 October 1918. The purpose of the publication of the present letter is to show less emphasised circumstances of establishing this catholic university. From the letter we find out about the formal procedures which occured during establishment of the Catholic University of Lublin. The knowledge of multiple actions taken by Fr. Idzi Radziszewski, and the support that was provided by wide range of his fellows is very valuable. There’s no doubt that by establishment of the university, Fr. Radiszewski was fulfilling the necessity of the polish society. We can see the enthusiasm connected to the rebirth of Poland. That enthusiasm also led to the support of the already mentioned idea of establishing the university. Independent Poland, the free nation, wanted to be cultivated by the catholic values, which helped in surviving the dark times of annexations. We learn from the letter about the spirit of the unity of the polish people, who were ready to dedicate their lives for the independence of Poland.The first part of the article introduces Fr. Idzi Radziszewski, the author of the letter. The author focuses mostly on the stages of his life and events that had an impact on his spiritual and intellectual formation. He brings mainly those aspects of his life, that had direct impact on his decisions concerning the establishment of the catholic university. The second part of the paper concerns the description of the letter and very detailed presentation of its content.

Place of publishing:

Kielce

Physical description:

S. 397-420

ISSN:

1642-4530

Publisher:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach

Date issued:

2021

Identifier:

doi:10.25951/4415

Language:

polski

Is part of:

Almanach Historyczny

Has part:

T. 23

Type:

tekst

Format:

application/pdf

×

Citation

Citation style: