TY - GEN A1 - Dębska, Agnieszka N2 - Zgodnie z definicją zawartą w Konstytucji Światowej Organizacji Zdrowianiepełnosprawność należy rozpatrywać w kategoriach funkcjonowania danej jednostki. Osoby niewidome i słabowidzące odznaczają się wysoką heterogenicznością możliwości i sposobów działania w poszczególnych sferach życia. Uznanie niewidzenia i słabowzroczności za istotny problem zdrowia publicznego na całym świecie daje impuls do podejmowania badań z obszaru niepełnosprawności wzrokowej. Głównym celem badań była analiza występowania związku między poczuciem własnej skuteczności a poziomem samooceny u osób niewidomych i słabowidzących. Materiał i metodyka Badaną populację stanowiły osoby niewidome i słabowidzące w wieku 30-55 lat. W badaniu wzięły udział 194 osoby z niepełnosprawnością wzroku. Badanie zostało przeprowadzone z wykorzystaniem trzech narzędzi badawczych: dwóch wystandaryzowanych kwestionariuszy ankiety - Poczucia własnej skuteczności - GSES i Skali Samooceny - SES oraz autorskiego kwestionariusza ankiety. Analiza wyników badań wykazała, że pomiędzy poczuciem własnej skuteczności a poziomem samooceny była dodatnia korelacja o bardzo dużej sile. Wraz ze wzrostem poczucia własnej skuteczności wzrastał poziom samooceny osób niewidomych i słabowidzących. Wnioski: 1. Poziom poczucia własnej skuteczności u osób niewidomych i słabowidzących kształtował się na poziomie przeciętnym. 2. Poziom samooceny u osób niewidomych i słabowidzących przyjął wartość graniczną pomiędzy niskim a przeciętnym.105 3. U osób niewidomych i słabowidzących poziom samooceny był zależny od poziomu poczucia własnej skuteczności. Im wyższy poziom poczucia własnej skuteczności, tym wyższy poziom samooceny. 4. Cechy społeczno-demograficzne, takie jak wykształcenie wyższe, aktywność zawodowa, posiadanie współmałżonka i mieszkanie w mieście, determinowały wyższy poziom poczucia własnej skuteczności i samooceny. 5. Czas i okoliczności wystąpienia niepełnosprawności różnicują poziom poczucia własnej skuteczności i samooceny. Osoby niewidome i słabowidzące, które nabyły niepełnosprawność w wyniku wypadku prezentowały zdecydowanie niższy poziom własnej skuteczności i samooceny w stosunku do osób niewidomych od urodzenia lub z powodu choroby. 6. Wysoki odsetek osób z niskim poczuciem własnej skuteczności i niskim poziomem samooceny wskazuje na potrzebę podjęcia działań terapeutycznych wśród osób niewidomych i słabowidzących. Koniecznym jest uwzględnienie w założeniach programów terapeutycznych, pracy nad podnoszeniem poczucia własnej skuteczności w celu ochrony zdrowia psychicznego, szczególnie u osób, które nabyły nagłą, trwałą niepełnosprawność. N2 - According to the definition contained in the Constitution of the World Health Organization, disability should be considered in terms of the functioning of a given individual. Blind and partially sighted people are characterized by a high heterogeneity of possibilities and methods of action in particular spheres of life. Recognition of blindness and low-sightedness as a significant problem of public health around the world gives an impulse to undertake research in the field of visual impairment. The main aim of the study was to analyze the relationship between self-efficacy and the level of self-esteem in blind and partially sighted people. The study population consisted of blind and partially sighted people aged 30-55 years. 194 people with visual disabilities participated in the study. The study was conducted with the use of three research tools: two standardized questionnaires - Self-Efficacy - GSES and Self-Assessment Scale - SES and the original questionnaire. The analysis of the study results showed that there was a very strong positive correlation between self-efficacy and the level of self-esteem. Along with the increase in the sense of self-efficacy, the level of self-esteem of the blind and the visually impaired increased. Conclusions" 1. The level of self-efficacy in the blind and partially sighted people was average. 2. The level of self-esteem in the blind and partially sighted people has a border value between low and average. 3. In the blind and partially sighted people, the level of self-esteem depended on the level of self-efficacy. The higher the level of self-efficacy, the higher the level of self-esteem. 4. Socio-demographic features, such as higher education, professional activity, having a spouse and living in a city determined a higher level of self-efficacy and self-esteem. 107 5. The time and circumstances of the onset of disability differentiate the level of self-efficacy and self-esteem. Blind and visually impaired people who acquired disability as a result of an accident presented a much lower level of self-efficacy and self-esteem in relation to people who were blind from birth or because of illness. 6. A high percentage of people with low self-efficacy and a low level of self-esteem indicates the need for therapeutic measures in blind and visually impaired people. It is necessary to include in the assumptions of therapeutic programs, work on increasing self-efficacy in order to protect mental health, especially in the people who have acquired a sudden, permanent disability. L2 - http://bibliotekacyfrowa.ujk.edu.pl/Content/4831 T1 - Poczucie własnej skuteczności a poziom samooceny u osób niewidomych i słabowidzących UR - http://bibliotekacyfrowa.ujk.edu.pl/dlibra/publication/edition/4831 T2 - The relationship between self-efficacy and the level of self-esteem in blind and partially sighted people ER -