@misc{Budziński_Janusz_R._Sprawa_2021, author={Budziński, Janusz R.}, address={Piotrków Trybunalski}, howpublished={online}, year={2021}, publisher={Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego. Filia w Piotrkowie Trybunalskim}, language={polski}, abstract={Artykuł porusza kwestię dyskusji nad sprawą sprzedaży Sachalinu przez Cesarstwo Rosyjskie USA, jaka miała miejsce w 1905 r. Punktem wyjścia była propozycja rosyjskiego agenta wojennego w Korei, który zaproponował, w obliczu możliwości zajęcia Sachalinu przez Japonię, powołania specjalnej spółki rosyjsko-amerykańskiej mającej posiadać koncesję na eksploatację bogactw naturalnych wyspy. Miało to zapobiec ewentualnym utratom zysków z tego tytułu przez Rosję, w wypadku zajęcia wyspy przez Japończyków. W niedługim czasie sprawa koncesji zmieniła się, pod wpływem sugestii ze strony przedsiębiorców amerykańskich, w kwestię sprzedaży Sachalinu USA. Wnioski, jakie płyną z toku dyskusji, pozwalają stwierdzić, że Rosja była przez dłuższy czas skłonna odstąpić Sachalin USA, żeby nie zajęła go Japonia. Trudno jednoznacznie stwierdzić, czy rząd amerykański rzeczywiście byłby zainteresowany zakupem wyspy. A nawet jeśli odpowiedź jest twierdząca, to procedura uzyskania zgody od Senatu prawdopodobnie toczyłaby się na tyle długo, że od dawna znajdowałaby się ona w rękach japońskich. Bardziej prawdopodobne jest, że cała sprawa była inicjatywą pewnych kręgów przedsiębiorców amerykańskich, pragnących wykorzystać trudną sytuację Cesarstwa Rosyjskiego, by uzyskać jak najlepsze warunku dla prowadzenia swoich interesów, w tym na Sachalinie. Zdecydowanie można jednak stwierdzić, że cały projekt nie powiódł się. Nie udała się też próba zwiększenia koncesji na eksploatację bogactw naturalnych wyspy, o czym świadczy decyzja Mikołaja II o jej odrzuceniu.}, title={Sprawa sprzedaży Sachalinu przez Cesarstwo Rosyjskie USA w 1905 r}, type={tekst}, doi={10.25951/4656}, }