@misc{Molendowska_Magdalena_Instytucjonalizacja_2021, author={Molendowska, Magdalena}, address={Kielce}, howpublished={online}, contents={Spis treści Wykaz skrótów 7 Wstęp 17 ROZDZIAŁ 1. UNIA EUROPEJSKA JAKO ORGANIZACJA KSZTAŁTUJĄCA BEZPIECZEŃSTWO W EUROPIE 1.1. Zmiana w kreowaniu europejskiego środowiska bezpieczeństwa 33 1.1.1. Wpływ nowych technologii na zmiany cywilizacyjne 39 1.1.2. Zmiany demograficzne – starzenie się społeczeństwa 45 1.1.3. Migracja 49 1.1.4. Zmiany klimatyczne 54 1.2. Unia Europejska a bezpieczeństwo europejskie 59 1.3. Główne współczesne zagrożenia bezpieczeństwa UE 72 ROZDZIAŁ 2. BEZPIECZEŃSTWO WEWNĘTRZNE UNII EUROPEJSKIEJ 2.1. Geneza współpracy w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych 103 2.2. Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości 107 2.2.1. Karta praw podstawowych Unii Europejskiej 116 2.2.2. Strefa Schengen 121 2.2.3. Europejska strategia bezpieczeństwa wewnętrznego 123 2.3. Instytucje bezpieczeństwa wewnętrznego 126 2.3.1. Parlament Europejski – Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (LIBE) 128 2.3.2. Rada Unii Europejskiej – sprawiedliwość i sprawy wewnętrzne 131 2.3.3. Komisja Europejska i podległe jej instytucje bezpieczeństwa 133 2.3.4. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) – Sekcja Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Obywatelstwa (SOC) 149 2.3.5. Komitet Regionów – Komisja Obywatelstwa, Sprawowania Rządów, Spraw Instytucjonalnych i Zewnętrznych (CIVEX) 153 2.3.6. Europejski Inspektor Ochrony Danych (EIOD) 159 2.4. Agencje UE 164 2.4.1. Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA) 167 2.4.2. Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych (Eurojust) 172 2.4.3. Agencja Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa (ENISA) 176 2.4.4. Agencja Unii Europejskiej ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (eu-LISA) 179 2.4.5. Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex) 183 2.4.6. Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO) 186 2.4.7. Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA) 188 2.4.8. Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE) 192 2.4.9. Agencja Unii Europejskiej ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania (CEPOL) 194 2.4.10. Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol) 196 ROZDZIAŁ 3. BEZPIECZEŃSTWO ZEWNĘTRZNE UNII EUROPEJSKIEJ 3.1. Geneza współpracy w zakresie bezpieczeństwa militarnego po II wojnie światowej 207 3.2. Od wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa do unii obronnej 213 3.3. Instytucje i jednostki bezpieczeństwa zewnętrznego 228 3.3.1. Europejska Agencja Obrony (EDA) 229 3.3.2. Centrum Satelitarne UE (SatCen) 236 3.3.3. Instytut Unii Europejskiej Studiów nad Bezpieczeństwem (EUISS) 237 3.3.4. Komitet Polityczny i Bezpieczeństwa (KPiB) 238 3.3.5. Komitet Wojskowy Unii Europejskiej (EUMC) 241 ROZDZIAŁ 4. BEZPIECZEŃSTWO UNII EUROPEJSKIEJ – ZAGROŻENIA I WYZWANIA PRZYSZŁOŚCI 4.1. Współczesne środowisko bezpieczeństwa UE 245 4.2. Wyzwania w obszarze bezpieczeństwa UE 250 4.3. Bezpieczeństwo UE a relacje z NATO 255 4.4. Cyberprzestrzeń i jej znaczenie dla bezpieczeństwa przyszłości 263 4.4.1. Skuteczność UE w walce z cyberprzestępczością 265 4.4.2. Agencje ds. zwalczania cyberprzestępczości i ich skuteczność 272 4.4.3. Sztuczna inteligencja a bezpieczeństwo przyszłości 292 Zakończenie 305 Bibliografia 313 Spis tabel i schematów 341}, year={2021}, publisher={Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach}, language={polski}, abstract={W monografii przedstawione zostały główne założenia dotyczące koncepcji bezpieczeństwa Unii Europejskiej z podziałem na obszar bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego. Unia Europejska ma złożoną strukturę. W jej ramach funkcjonują różnorodne instytucje i agencje, w kompetencjach których znajduje się sektor bezpieczeństwa. Samo pojęcie bezpieczeństwa nie jest jednoznaczne i na jego postrzeganie wpływa wiele czynników. Jednym z najważniejszych jest „zmiana”. Globalna zmiana jest koncepcją wieloznaczną, która oznacza nowe wyzwanie dla bezpieczeństwa światowego. Znajomość potencjalnych zagrożeń i identyfikacja trendów, które manifestują się w obecnym środowisku bezpieczeństwa, jest niezwykle ważna dla zrozumienia „nowego ładu międzynarodowego”, do którego zmierza ludzkość. System instytucjonalny UE jest bardzo rozbudowany i poszczególne instytucje oraz agencje obejmują w zasadzie każdy rodzaj i wymiar bezpieczeństwa. Rozwój instytucji UE w obszarze bezpieczeństwa był tożsamy ze zmieniającym się środowiskiem bezpieczeństwa. Wiele istniejących już instytucji czy agencji stale uzupełnia swoje kompetencje, ponieważ bardzo często zmieniają się nie same zagrożenia, lecz środowisko, w którym są one aktywne. Współcześnie coraz częściej przestępczość zorganizowana przenosi się z przestrzeni tradycyjnej do cyberprzestrzeni. W przyszłości będzie to jedno z największych wyzwań w zakresie bezpieczeństwa zarówno wewnętrznego, jak i zewnętrznego. Dodatkowo problemem, z którym trzeba się będzie zmierzyć, będzie kontrola i nadzór nad nowymi technologiami, w szczególności nad sztuczną inteligencją. Z jednej strony sztuczna inteligencja może stanowić potężne narzędzie do zwalczania przestępczości, oferując ogromne zdolności dochodzeniowe dzięki analizie dużych ilości informacji oraz wykrywaniu w nich prawidłowości i anomalii. Z drugiej zaś strony, jeśli znajdzie się w rękach przestępców, może być wykorzystywana do łamania prawa. Inne, bardziej futurystyczne dylematy dotyczące sztucznej inteligencji związane są z obawą przed nią samą. Wymienione powyżej aspekty zostały przeanalizowane również pod kątem skuteczności instytucji UE w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa.}, title={Instytucjonalizacja bezpieczeństwa Unii Europejskiej w kontekście obecnych i przyszłych zagrożeń}, type={księgarnia Wydawnictwa UJK}, doi={10.25951/4604}, }